Auteur: Karl D’haveloose

Nu we het jaareinde echt wel in onze nek voelen blazen, worden we altijd overstelpt met die dubbelzinnige mix van goede vooruitzichten en stapels doemscenario’s over economie, geopolitiek, polarisatie en torenhoge elektriciteitsrekeningen. Aan nieuwjaarsbrieven geen gebrek, dus trakteer ik jullie liever inzichten wat op de opkomende technologie in 2024 en de daarop volgende jaren zal zijn. Ik laat me inspireren door een uitgebreide paper van Arun Chandrasekaran, VP Analyst bij Gartner, die strategische adviezen geeft aan CTO’s/CIO’s van grote organisaties.

We delen ze op in vier hoofdthema's: opkomende AI, developer experience, de alomtegenwoordige cloud en mensgerichte beveiliging en privacy.

De 2023 Gartner Hype Cycle identificeert 25 onmisbare opkomende technologieën, die zijn ontworpen om leiders op het gebied van organisatiestructuur en technologische innovatie te helpen om:

• De zakelijke impact van opkomende technologieën te evalueren.
• Mogelijk transformerende technologieën te onderzoeken en te verkennen.
• Strategieën op te stellen om te profiteren van deze technologieën.
  

Verwacht wordt dat deze technologieën de komende twee tot tien jaar een grote impact zullen hebben op het bedrijfsleven en de maatschappij. Bovendien zullen ze vooral CIO's en IT-leiders in staat stellen om de belofte van digitale bedrijfstransformatie waar te maken. En opgepast, soms schrijven we hier over terminologie, die vorige week nog niet echt van onze tong rolde.

Thema 1: Opkomende AI

Deze technologieën bieden mogelijkheden voor duurzame differentiatie en een hogere productiviteit van werknemers. Hoewel generatieve AI een groot potentieel heeft om competitief uit te munten, bieden verschillende andere opkomende AI-technieken eveneens een immense potentie om de onlineklantervaring te verbeteren, betere zakelijke beslissingen te nemen en je te onderscheiden van de concurrentie.

Generatieve AI is een voorbeeld van opkomende AI en kan nieuwe afgeleide versies van content, strategieën, ontwerpen en methoden genereren door te leren van grote voorraden originele broncontent. Het zal ingrijpende zakelijke gevolgen blijven hebben, onder andere voor content- en productontwikkeling, automatisering van menselijk werk en het verbeteren van de ervaringen van klanten en medewerkers, wanneer het over twee tot vijf jaar algemeen wordt toegepast.

Maar daarnaast zijn er veel andere cruciale technologieën in opkomende AI (en nu wordt het even terminologisch Star Wars voor vele lezers):

Fig. Reinforcement Learning input, omgeving, output

• AI-simulatie is de gecombineerde toepassing van AI- en simulatietechnologieën om gezamenlijk AI-agenten te ontwikkelen en de gesimuleerde omgevingen waarin ze kunnen worden getraind, getest en soms ingezet.
• Causale AI identificeert en gebruikt oorzaak- en-gevolgrelaties om verder te gaan dan op correlaties gebaseerde voorspellingsmodellen en in de richting van AI-systemen die effectiever acties kunnen voorschrijven en autonomer kunnen handelen.
• Federated machine learning heeft als doel om een machine learning-algoritme te trainen zonder expliciet datamonsters te delen, wat betere privacy en beveiliging mogelijk maakt.
• Graph data science (GDS) is een discipline, waarin datawetenschapstechnieken worden toegepast op grafische datastructuren om gedragskenmerken te identificeren, die bruikbaar zijn om voorspellende en voorschrijvende modellen te bouwen.
• Neuro-symbolische AI is een vorm van samengestelde AI, die methodes voor machinaal leren (ML) combineert met symbolische systemen om robuustere en betrouwbaardere AI-modellen te maken.
• Versterkingsleren (RL) is een vorm van ML, waarbij het leersysteem alleen training krijgt in termen van positieve feedback (beloningen) en negatieve feedback (straffen).
  
  

Thema 2: Betere ontwikkelaarservaring (DevX)

Het verbeteren van de ontwikkelaarservaring is cruciaal voor de meeste bedrijven. De reeks technologieën onder dit thema richt zich op het aantrekken en behouden van technisch toptalent en door interacties te ondersteunen tussen ontwikkelaars en tools, platformen, processen en mensen, die ermee werken.

Value Stream Management Platform (VSMP) is een voorbeeld van DevX-technologie, die streeft naar het optimaliseren van end-to-end productlevering en het bevorderen van bedrijfsresultaten. VSMP's zijn meestal tool-agnostisch. Ze maken dus verbinding met bestaande tools en nemen gegevens op uit alle fasen van de data-instroom van softwareplatformen - van de behoeften van de klant tot de levering van waarde. VSMP's helpen software engineering leiders bij het identificeren en kwantificeren van mogelijkheden om de prestaties van softwareproducten te verbeteren door kosten, bedrijfsmodellen, technologie en processen te optimaliseren. Het zal twee tot vijf jaar duren voordat Value Stream Management-platformen gemeengoed worden.

Bij deze betere developer experience komen extra cruciale technologieën op:

Fig. Open Source Programm Office – gebruiken en zelf bijdragen 

• AI-augmented software engineering, het gebruik van AI-technologieën en natuurlijke taalverwerking (NLP) om software-engineers te helpen bij het maken, leveren en onderhouden van applicaties.
• API-gerichte SaaS, een cloud-applicatieservice die is ontworpen met programmatische request/reply of event-based interfaces (API's) als de primaire toegangsmethoden.
• GitOps, een soort closed loop-controlesysteem voor cloudnative-applicaties.
• Interne ontwikkelaarsportalen, die de selfservice-ontdekking van en toegang tot bronnen mogelijk maakt in complexe, cloudnative-softwareontwikkelomgevingen.
• Open-source programma office (OSPO), het competentiecentrum om strategieën te ontwikkelen voor het besturen, beheren, promoten en efficiënt gebruiken van open-source software (OSS) en open-sourcegegevens of -modellen.

Thema 3: Cloud…everywhere (pervasive)

Fig. Pervasive Edge Computing : ecosysteem van cloud computing met pervasive edge waar data dichter bij de bronnen zit.

Deze technologieën richten zich op hoe cloudcomputing zal evolueren en een belangrijke motor van bedrijfsinnovatie zal worden. Ze herdefiniëren de cloud aan de edge, waardoor deze meer verticaal geïntegreerd wordt en industrierelevante oplossingen mogelijk maakt. Het maximaliseren van de waarde van cloudinvesteringen vereist geautomatiseerde operationele upscaling, toegang tot cloudnative platformtools en aangepaste governance.

Industriële cloudplatformen zijn een voorbeeld van de pervasieve cloud en richten zich op bedrijfsresultaten, die relevant zijn voor de sector door onderliggende SaaS-, PaaS- en IaaS-services te combineren tot een compleet productaanbod met samenstelbare mogelijkheden. Deze omvatten meestal een industriële datavoorraad, een bibliotheek van verpakte zakelijke mogelijkheden, compositietools en andere platforminnovaties. IT-leiders kunnen de combinatiemogelijkheden van deze platformen gebruiken om flexibel te reageren op de steeds snellere disruptie. Het zal 5 tot 10 jaar duren voordat ze algemeen worden toegepast.

Andere cruciale technologieën in de pervasieve cloud zijn:

• Augmented FinOps, die de traditionele DevOps-concepten van flexibiliteit, continue integratie en implementatie en feedback van de eindgebruiker toepast op financiële governance, budgettering en kostenoptimalisatie.
• Cloudontwikkelomgevingen (CDE's), die op afstand kant-en-klare toegang bieden tot een in de cloud gehoste ontwikkelomgeving met minimale inspanning voor installatie en configuratie.
• Duurzaamheid in de cloud, het gebruik van clouddiensten om duurzaamheidsvoordelen te behalen binnen economische, ecologische en sociale systemen.
• Cloudnative verwijst naar iets dat is gemaakt om optimaal gebruik te maken – deze te implementeren – van cloudkenmerken,die deel uitmaken van de oorspronkelijke definitie van cloudcomputing en mogelijkheden omvatten, die als een dienst worden geleverd.
• Cloud-out-to-edge, een architecturale constructie waarbij een centraal beheerde cloudomgeving, meestal een hyperscale cloudmogelijkheden voor clouddiensten biedt, die worden uitgebreid naar edge-omgevingen.
• WebAssembly (Wasm), een lichtgewicht virtual stack-machine en binaire code-indeling, ontworpen om veilige, hoogperformante toepassingen op webpagina's te ondersteunen.

Thema 4: Mensgerichte (human centered) beveiliging, privacy en vertrouwen

De technologieën binnen dit thema richten zich op hoe organisaties weerbaar kunnen worden door het toepassen van mensgerichte beveiligings- en privacyprogramma's. Ze stellen bedrijven in staat om een cultuur van wederzijds vertrouwen en bewustzijn van gedeelde risico's te creëren in de besluitvorming tussen veel teams.

AI Trust Risk & Security Management (AI TRiSM) is een goed voorbeeld van mensgerichte beveiliging en privacy. Ze zorgt voor AI-modelgovernance, betrouwbaarheid, eerlijkheid, betrouwbaarheid, robuustheid, effectiviteit en gegevensbescherming. Het omvat oplossingen en technieken voor de interpreteerbaarheid en verklaarbaarheid van modellen, anomaliedetectie van gegevens en inhoud, AI-gegevensbescherming, modelactiviteiten en weerstand tegen vijandige aanvallen. Het zal 2 tot 5 jaar duren voordat deze technologie algemeen wordt toegepast.

Andere cruciale technologieën op het gebied van mensgerichte beveiliging en privacy zijn onder meer:

• Cybersecurity Mesh Architecture (CSMA), een opkomende benadering voor het ontwerpen van samenstelbare, gedistribueerde beveiligingscontroles, die de volledige effectiviteit van de beveiliging verbeteren.
• Generatieve AI voor cyberbeveiliging, die nieuwe afgeleide versies van beveiligings- en andere relevante inhoud, strategieën, ontwerpen en methoden genereert door te leren van grote repositories van oorspronkelijke brongegevens.
• Homomorfe versleuteling (HE), die algoritmen gebruikt om berekeningen met versleutelde gegevens mogelijk te maken en bedrijven in staat stelt gegevens te delen zonder de privacy in gevaar te brengen.
• Postquantumcryptografie (PQC), ook wel kwantumveilige cryptografie genoemd, algoritmen die zijn ontworpen om veilig te zijn tegen zowel klassieke als kwantumcomputeraanvallen.

Kortom, de komende 5 jaar worden ongetwijfeld heel boeiend en de technologische bollebozen die dit allemaal gaan begrijpen en uitrollen, die ontmoeten we ongetwijfeld straks op Tech Guru Explosition (www.techguru-explosition.be). Noteer met stip woensdag 31 januari in uw agenda tijdens Indumation.be 2024 in Kortrijk Xpo.