Auteur: Karl D’haveloose

Gert Muijs (CEO ROBLAND) zet direct een fikse caffè lungo voor mijn neus. We zijn oude bekenden, want hij bracht amper een paar weken geleden tijdens Machineering 2023 zijn Expert Class over het kostenefficiënt 3D-printen van kunststof machinecomponenten (u herbekijkt het hier)

Robland, opgericht door Robert Landuyt),is een Belgische fabrikant van houtbewerkingsmachines voor de nichemarkten, namelijk schrijnwerkers met 1-10 werknemers en de betere hobbyist (historisch startte Robland met machines in het duurdere doe-het-zelf segment). Vandaag kost een combinatiemachine al vlug 7.000 euro. Robland produceert in België een range van conventionele en cnc-gestuurde machines en combinatiemachines voor het zagen, frezen, boren en schaven, en levert het bijkomend alle technologie voor binnenshuisstofafzuiging. Ondertussen verdelen ze hun  machines wereldwijd via distributeurs  in 85 landen en is meer dan 85% bestemd voor export. In België kan je Robland vinden bij o.a. Deta, Goosens, Haco, Lekime, Leza, Lismont, Merlier, Schêne, Sogecam, …) De organisatie telt een 80-tal medewerkers en de productie van jaarlijks 3.200 machines gebeurt in de 20.000 m² fabriek te Brugge.

Voor corona schommelde de jaaromzet rond  13 miljoen euro. In 2021 sprong de omzet naar 17 miljoen euro en in 2022 werd er respectievelijk 19.7 miljoen euro gerealiseerd. Uiteraard was er margedruk door loonindexaties en stijgende energie- en materiaalkosten. Met betrekking tot de omzet van 2023 is Robland eerder voorzichtig. Redenen voor een eventuele terugval zijn zowel psychologisch als economisch hoor je bij klanten en verdelers. Schrijnwerkers worden voorzichtiger na alle echo’s over renteverhogingen en bij een dalende (ver)bouwmarkt. Verder zitten veel verdelers met te grote voorraden. Er is dus zeker toch wel sprake van een Bullwhip Effect.

Voor de niet-ingewijden, het Bullwhip Effect is een ophoping van voorraden na een overdreven periode van oververhitte order-intake zoals tijdens corona. Bij een afkoelende markt zitten fabrikanten en verdelers dan met te veel voorraden die ze stelselmatig moeten zien af te bouwen.

De paneelzaag is het hart van iedere schrijnwerkerij

Groot of klein, iedere schrijnwerkerij heeft naast alle hightechbewerkingslijnen behoefte aan een paneelzaag. Ook bij de grote keukenproducenten, waar voornamelijk houtplaten worden bewerkt , blijft dat zo – als er dan eens iets fout loopt, komt dan die paneelzaag op de proppen. “Zelfs Donald Muylles eerste combinatiemachine was indertijd een Robland” grapt Gert. “Robland maakt uiteraard ook machines voor het frezen en schaven van massief hout. Voor de zwaardere grootindustriële bewerkingsmachines moet je eerder bij Italiaanse en Duitse fabrikanten zijn. In België heb je buiten Robland niet echt producenten in ons segment, eerder traditionele verdelers van buitenlandse merken”, nuanceert Muijs.

“Onze grootste concurrentie komt uit China. De reden voor onze omzetgroei de laatste jaren was –hilarisch genoeg –  het feit dat de Chinese productie en het containervervoer plat lagen en China dus Europa niet kon bevoorraden. Dat geldt zowel voor Chinese merkfabrikanten (KDT) als Europese fabrikanten, die bepaalde machines in China laten assembleren. Onze markt blijft heel conservatief qua klanten. Ten opzichte van Roblands beginperiode dienen we nu wel veel meer aandacht te besteden aan de looks en features van onze machines om als merk te staan waar we nu staan.  Aangezien wij vroeger goedkopere machines maakten voor de hobbyist en vervolgens de bocht maakten naar de professional, werden wij beschouwd als de Europese Chinezen” grijnst Muijs. “Voor betaalbare paneelzagen zijn we Europees marktleider”.

Wanneer ‘service’ en ‘stipte levering’ een businessmodel worden

“We hebben twee uitdagingen waar we het verschil mee kunnen maken: dat is de reductie van de lever- en productietijd enerzijds en anderzijds het depanneren van klanten met onderhoud en herstellingen uitgevoerd door fabriekstechnici.”

Muijs merkt op dat steeds meer verdelers kampen met een gebrek aan techniekers voor onderhoud en herstellingen. Het noopt Robland om onvermijdelijk zelf met een herstel- en onderhoudsservice op de proppen te komen om de toekomstige verkoop te waarborgen. Een uitdaging extra want je moet zelf die geschoolde medewerkers kunnen vinden en houden. Robland Services zou wel eens een nieuw zakenmodel kunnen worden. Muijs nuanceert dit met de opmerking dat houtbewerkingsmachines heel lang productief blijven en het de gereedschappen zijn, die verslijten. Robland zelf verkoopt – heel bewust – geen gereedschappen om verdelers en klanten niet voor de borst te stoten.

Van historisch geërfde productieroutines naar Design 2 Quick Response Manufacturing  

Gert Muijs was verantwoordelijke productie bij Volvo Cars en werd geïntroduceerd binnen Robland op aangeven van zijn vader, die toen tijdelijk Robland bestuurde. In 2008, net voor de financiële crisis, nam Muijs de scepter als plantmanager over. Zijn eerste uitdaging was dan ook een grondige herstructurering van het bedrijf, dat net zoals sectorgenoten geconfronteerd werd met een imploderende markt. Gert Muijs is nu 15 jaar bij Robland actief en is ondertussen CEO. Die herstructurering speelde zich ook af op het niveau van producten en productiemethodes. Niet alleen technologisch, maar ook naar mensen toe was er dé uitdaging om duidelijk te maken dat succesvol producten maken niet meer kan zoals 20 jaar geleden. De organisatie anno 2008 begreep nog niet dat de factor ‘tijd’ de grootste uitdaging vormde en dat de componentenvoorraden in real time aangepast moesten worden in functie van de fluctuerende orderinstroom.

Muijs zet binnen de productie sterk in op quick response manufacturing. De producten van Robland startten indertijd altijd vanuit de optiek ‘het betaalbare prijssegment’. Maar je kan op dit gebied niet winnen van China en je gaat ook niet concurreren met het duurdere topsegment. Roblands USP moet goede prijs/kwaliteit/service met tevens snelle levering worden en daar moet de flow van engineering tot productie op gemodelleerd zijn.

Op de vraag in welke mate Robland gedigitaliseerd en geautomatiseerd is, nuanceert Muijs. “Productiematig staan we hier met 3 robots, waaronder één lasrobot en heel wat geavanceerde bewerkingscentra met geautomatizeerde in- en uitvoer en automatische palletystemen. Het verkoopverhaal en werkvoorbereiding verlopen eveneens nagenoeg papierloos. Rond Navision ERP draaien wat gepersonaliseerde applicaties vanuit Azumuta en Propos (QRM). De verkoop van wisselstukken en machines willen we nu grondig gaan digitaliseren via een webplatform en configurator. We zijn nu alle data aan het structureren en opladen.”

Time is on our side

“Bij schaafbanken en paneelzagen is de levertijd prioritair” vervolgt Gert. “Als een klant wil uitbreiden, of een defect heeft, dan moet de nieuwe machine eerder vandaag dan morgen geleverd worden. De klant gaat op dat moment rondbellen en kijken wie het snelste levert. Vanaf dit jaar kan iedere machine in ons gamma binnen de week na bestelling geleverd worden. De manier waarop machines en componenten ontwikkeld worden is modulair. Historisch was er een enorme wildgroei aan designs en onderdelen. Stel dat je indertijd grote voorraden draaide en je hebt daarvan vandaag een onderdeel nodig, dan betekende dat destijds dat je twee jaar geleden begonnen was met deze machine te bouwen. Dat snappen sommige mensen niet.”

Gert verduidelijkt even hoe het vroeger ging: “Concreet, in tijdens zoals nu, maak je je voorraad zo licht mogelijk. Tijdens corona zaten we met lead-times van soms 8 maanden, dit jaar reduceerden we dit tot 4 weken. Levertijden van 8 maanden betekent dat je pas binnen 8 maanden je centen ziet, terwijl je vandaag al in je stukken zou moeten investeren. Dat is niet meer van deze tijd. Binnen het bedrijf hebben de verschillende teams de nieuwe missie van Robland goed begrepen. Ze komen met allerlei suggesties die we samen bekijken. De hamvraag luidt dan: ‘Levert het in de volledige productflow een besparing op in TIJD?’. Soms moeten we collega’s even temperen in hun enthousiasme, waar momenteel zeker geen gebrek aan is.” Op IT- en digitaliseringsniveau is Muijs de filter. Stap voor stap wordt de digitalisering van interne en klantenprocessen voorzichtig en nuchter ingezet.

De 3D-printerfarm oogst vandaag na jaren zaaien (en experimenteren)

Robland haalt ondertussen regelmatig de professionele media met zijn 70-koppige printerfarm. Gert is overtuigd : “3D-printen van onderdelen helpt ons om onze doelstelling, namelijk korte levertijden, te halen. Hilarisch, maar je wint tijd met printen, ook al is dit op zich veel trager dan frezen en draaien. Door de reductie van batchgrootte en tussenstations is dit over de cyclus van bestellen tot leveren echter exponentieel sneller.”

Muijs geeft even wat inzichten. “Minder voorraad en soorten grondstof, minder insteltijd, minder gereedschappen en de uitval kan gerecycleerd worden. PLA is gemaakt van maiszetmeel, dus veel duurzamer dan pvc en staal. Energiematig verbruikt een printer rond de 80W. Momenteel worden bij ons circa 90.000 stuks per jaar geprint, met 179 stuknummers, goed voor een grondstofvolume van 280 kg/maand.”

De eerste 5 jaar ziet Muijs geen metaalprinter Robland binnenrijden. Momenteel is dit aan de orde voor hightech, medical en aerospace, waar de toleranties, de vereisten en vooral de marges voor onderdelen voldoende hoog zijn. Voor onderdelen met een kost van minder dan 200 euro per stuk is dit een niet-rendabele investering.

“Momenteel blijft het tekort aan elektronische componenten het enige knelpunt in onze toeleveringsketen”, constateert de bedrijfsleider. “Bel je vandaag voor staalplaat bijvoorbeeld, wordt je onmiddellijk bediend. Als echter de algemene marktvraag verder stagneert zal er op termijn ook een overaanbod aan elektronica komen.” 

Robland 2030

“Wij willen de hofleverancier, zeg maar snelste one-stop-shop van de ‘kleine’ schrijnwerker blijven. Daarvoor moeten we nieuwe producten blijven ontwikkelen, de productflow nog verkorten en blijven vasthouden aan het motto ‘de betere zijn binnen onze prijscategorie’. Verder wil Robland evolueren naar een organisatie, waar alle afdelingen in die mate geïntegreerd worden dat beslissingen door teams autonoom kunnen genomen worden. Dat vergt uiteraard een sterk luik personeelsontwikkeling”, filosofeert Gert. “Verder internationaliseren buiten Europa zien we niet echt als de hoofdprioriteit. Op printgebied staan we ver vóór op de concurrentie. We denken eraan om zelf een groot formaat-printer te gaan ontwikkelen, misschien zelfs een hybridecombinatie printen/frezen.”

Gert Muijs: Analytisch ingenieursvermogen vanuit Hollandse nuchterheid, eenvoudig, eerlijk en degelijk zoals zijn eetkeuzes

De naam Muijs is van origine Hollands via de vader, maar Gert is getogen en geboren in Brugge. De ’schorpioen’ uit 1970 studeerde industrieel ingenieur electro-mechanica aangevuld met een ManaMa TEW.

Muijs wordt tijdens lange ritten enthousiast van Stubru, liefst Black Sabbath of Papa Roach. Als er teveel reclame op de radio is, luistert hij podcasts. Zijn gezin, Robland en zijn tuin zijn de 3 grootste passies. Tuinwerk en gezin worden bezegeld met een flinke côte à l’os en een frisse Duvel.

Op mijn vraag wat zijn credo is, krijg ik onmiddellijk het antwoord: ‘keep it simple’ net zoals zijn eetkeuzes. Concreet wordt voor een rol als die van Gert vandaag een gezonde portie analytisch vermogen vereist om complexe problemen te reduceren tot eenvoudige oplossingen. Daarnaast zijn  talloze gesprekken met iedereen op de werkvloer noodzakelijk. Zijn doel bereiken samen met zijn mensen is zijn persoonlijke ‘Stairway to Heaven’. Grappend beschrijft Muijs zichzelf als een slecht ingenieur: hij wil problemen oplossen vanuit een menselijk standpunt, zonder dat binaire gedeelte.